zondag, 150412, Sante Clara -> Cienfuegos

Zondag, 150412, Sante Clara -> Cienfuegos

Om 9 uur zitten we in de bus voor een kort ritje naar het Plaza de la Revolution. Petra stapt gammel in: haar darmen zijn nog flink van slag, ze heeft 14 (!) uur vrijwel aan een stuk door geslapen en bij het ontbijt vanmorgen slechts een halve droge boterham naar binnen gewurmd.
Het Revolutieplein is speciaal ontworpen voor grote volksdemonstraties. We kijken op tegen een immens beeld van de grote Che, waaronder zijn beroemde slogan: " Hasta la victoria siempre " (" Op naar de overwinning, altijd"). Links van het beeld is in steen de guerrillastrijd uitgebeeld. Onder de sukkel, sorry sokkel, vinden we een fragment van Che's brief van 1965 tijdens z'n missie in Congo aan Fidel. Het zou z'n laatste brief zijn. Dat hij z'n dood voorvoelde, is duidelijk' "... Als mijn laatste uur nadert onder een andere hemel zal mijn laatste gedachte aan het volk en aan jou zijn... Ik dank je voor je lessen... Ik blijf je trouw tot het eind".
We lopen naar de achterkant, naar het Museo de la Revolution, waar vanzelfsprekend volop aandacht is voor Che: zijn jeugd in Argentinie, de kennismaking met Fidel in 1955 in Mexico-stad, zijn expeditie en guerrilla.
Terug in de bus introduceert Alexis het woordje van vandaag: 'que bola?' ('que passa' / 'what's up'?). Hij gaat verder met opmerkingen over het onderwijs en gezondheidssysteem.
Na de overwinning door de guerrilleros was bestrijding van het analfebetisme een van de speerpunten. In 1961 werden de scholen acht maanden gesloten. Alle leerkrachten en mensen die konden lezen en schrijven werden ingezet en binnen een jaar waren er een miljoen analfabeten minder. Overal verrezen scholen, in de hoofdsteden kwamen universiteiten. Studeren werd gratis. (Volgens Alexis eigenlijk een farce, omdat op je loon een bepaald percentage ervoor wordt ingehouden.) Er zijn creches, primair onderwijs (6-12 jaar), secundair onderwijs (12-14), pre-universiteit (14-17) en universiteit (> 17). Ieder krijgt voor een klein bedrag voor 1 jaar een schooluniform, b.v geel (secundair onderwijs) en blauw (pre-universiteit).
Toen er door de crisis een groot tekort aan leerkrachten kwam, schakelde men over op video-onderwijs, maar daarvan is men teruggekomen: de leerkracht bleek onvervangbaar. Er wordt behalve Spaans ook vanaf de hoogste klassen van de basisschool Engels onderwezen, al wordt daarbij steeds benadrukt dat het 'de taal van de gehate vijand' is. Alexis vertelde nog dat studenten elk jaar gedurende 45 dagen verplicht sociaal werk moeten verrichten. Die Alexis blijkt trouwens een talenwonder: hij heeft een Nederlands boek van mij gekregen over kindersoldaten in Afrika, en leest dat redelijk vlot!

Dan de gezondheidszorg. Daarmee kan Cuba pronken, hoewel de crisis ook hier heeft toegeslagen. De dokter is weliswaar gratis, maar medicijnen zijn schaars en moeten worden betaald. De Havaanse universiteitskliniek is wereldberoemd. Cubaanse specialisten zijn een gewild exportartikel. De gevolgen van het strak georganiseerde gezondheidssysteem zijn evident: kindersterfte is hier uitzonderlijk laag (evenals het geboortecijfer trouwens), aids komt weinig voor.

We naderen Cienfuegos, genoemd naar de tweede man achter Fidel Castro, de guerrillo Camillo Cienfuegos, een uiterst dapper en geliefd soldaat, die onder mysterieuze omstandigheden na een vliegtuigongeluk overleed. Alexis laat een melancholisch lied van Cienfuegos horen.
Het stadje telt ruim 100.000 inwoners, is de derde havenstad van Cuba en de belangrijkste exporthaven van suiker. Je weg vinden is hier niet moeilijk, trouwens in bijna geen enkel Cubaans stadje: ze zijn gebouwd volgens het schaakbordpatroon, de avenidas lopen van oost naar west, de calles van noord naar zuid. We laten de paar bijzonderheden even voor wat het is (Petra is nog steeds niet kuikenfris), flaneren wat rond en gaan met paard en wagen naar het indrukwekkende hotel Jagua, gelegen op een schiereiland, aan het water (strand is er niet).